7/19: De stad voor iedereen

In een serie van drie artikelen doe ik mijn eigen 'warming up' voor Walk21, het wereldcongres in Rotterdam van 7 tot 10 oktober 2019. Ze verschijnen in 'Verkeer In Beeld', vandaag de eerste.

Je altijd veilig en thuis voelen, lopend op straat. Wie deze maatstaf serieus neemt, past projecten hierop aan.

In Nederlandse steden hebben lopers veel te maken met fietsers. Maar het grote succes van de fiets loopt tegen grenzen aan, constateren Marjolein de Lange en Fred Feddes in hun recente boek ‘Fietsstad Amsterdam’. In de laatste hoofdstukken komt steeds vaker het woord ‘voetganger’ voor. Wil de Nederlandse stad zich verder ontwikkelen naar een ‘next level’, dan is een nieuwe aanpak nodig. Toenemende drukte betekent, zeggen zij, “een sociale opgave om rekening te houden met jongeren, ouderen, mensen zonder fietscultuur”. De stad van de toekomst is vooral ook een stad die de voeten de ruimte geeft.

Gereedschap voor lopen

Om het lopen goed in te bedden in het dagelijks leven van zoveel mogelijk mensen, is gereedschap beschikbaar (Zie ook www.gewoongezondlopen.nl ). Ik noem enkele instrumenten.

Looproutenetwerken

Voor steden loopnetwerken maken die alle belangrijke plekken verbinden plus voldoende fijnmazig zijn, is als eerste nodig. Overheden kunnen zoveel mogelijk loopbare afstanden garanderen, inclusief veilige toegang tot wijken en gebouwen. Bij straatonderhoud staat goed kunnen lopen nummer één.

‘Design for all’

Elk bouw- of omgevingsplan kent voor zoveel mogelijk loopoppervlak het ‘Design for all’als kwaliteitsmaat. Dat betekent straten en routes maken, gezien door het oog van het lopende kind van acht en door iemand van tachtig jaar. Wanneer beiden uit de voeten kunnen, is doorgaans de ruimte geschikt voor bijna iedereen. Ongeacht leeftijd, geslacht, status of gezondheidssituatie.

Buurtschouw

Gebruikers zelf kennen obstakels en weten vaak goede oplossingen. Een effectieve aanpak is de buurtschouw. Buurtgenoten spreken elkaar en gaan routes langs om verbetervoorstellen te doen. Ze maken foto`s, geven aan wat beter kan en hoe. Zij leggen ook positieve ervaringen vast, want niets motiveert meer dan applaus. Het pakket gaat naar buurtbeheerders of gebiedseigenaren. De groep ziet vervolgens toe op goede uitvoering en herhaalt de schouw elk jaar. Social media fungeren bij dit alles als smeerolie.

Richting inclusieve stad

“Lopen wordt vanzelfsprekend en een gemakkelijke keuze, dat is het doel”. Voetgangersdeskundige Rob Methorst levert beleidsmakers straks een compleet systeem op dat ondersteunt, verleidt en stimuleert. Zijn analyse maakt deel uit van zijn promotieonderzoek aan de TU Delft. Hij licht een tipje van de sluier op, de eerste voorlopige resultaten. “Wie betere loopmogelijkheden nastreeft, gaat uit van behoeften van mensen, hun mogelijkheden en hun rollen. En brengt in kaart de beperkingen die worden ondervonden”.

Extra`s

Eigenlijk hebben negen miljoen Nederlanders extra duwtjes in de rug nodig, aldus Methorst. Daaronder rekent hij ook alle kinderen en senioren. “Ruim 40 procent van onze bevolking heeft beperkingen die er toe bijdragen dat zij kiezen voor alternatieven voor lopen of niet naar buiten gaan. Voor iets meer dan 10 procent geldt dat hun deelname aan het maatschappelijk leven momenteel ernstig wordt beperkt”.

Beter tellen graag

Uitgaan van mogelijkheden en beperkingen is een betere, centrale invalshoek dan uitgaan van huidige statistieken. Methorst ziet dat lopers onvoldoende worden geteld. “De verkeerswereld en het CBS gebruiken data van het OViN-onderzoek die uitgaan van standaard verplaatsingsmotieven”, legt hij uit. “Ik zeg: neem ook andere factoren mee dan alleen meters afleggen van herkomst A naar eindbestemming B. Zo verdient het verblijven in publieke ruimte, dat vaak samenhangt met lopen, volop aandacht”.

Hond uitlaten en spelen

Hij vertelt welke bewegingen de statistieken missen: de hond uitlaten, lange wandelingen maken, slenterende buitenlandse bezoekers en toeristen. De berekeningen missen het spelen, wachten op iemand of het openbaar vervoer, van de zon genieten, praatje maken, sporten. “Denk ook aan circuleren, zoals post en spullen rondbrengen. Ook de meters die bouwvakkers en andere werklieden maken worden niet gezien”.

Fietsstad ook voor lopers

Terug naar Feddes en De Lange. Zij zien in het weghalen van de rijdende en geparkeerde auto (de ‘olifant in de kamer’ genoemd) een oplossingslijn. Dat geeft ruimte voor voetgangers èn fietsers. Daarnaast zien zij het belang van meer coalities tussen fietsers en anderen: “Het is tijd voor een nieuwe, genereuze fietsmoraal, die rekening houdt met medefietsers, voetgangers en ook mensen in auto`s.”

30 juli 2019

Overzicht Blogs

Tips & Tools

7/19: De stad voor iedereen